Projekt z dnia 3kwietnia 2014 r.

USTAWA

z dnia

o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw^[1])

Art. 1. W ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej
(Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.^[2])) po art. 15 dodaje się art. 15a w brzmieniu:

„Art. 15a. 1. Pielęgniarka i położna posiadające tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa lub tytuł zawodowy magistra położnictwa mają prawo samodzielnie:

1) ordynować określoneleki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w tymwystawiać na nie recepty,

2)ordynować określonewyroby medyczne, wtymwystawiać na nie zlecenia

- jeżeli ukończą kurs specjalistyczny w tym zakresie.

2. Pielęgniarka i położna posiadające co najmniej tytuł zawodowy licencjata pielęgniarstwa lub tytuł zawodowy licencjata położnictwa mają prawo, na zlecenie lekarza, wystawiać recepty na określone leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowegoniezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończą kurs specjalistyczny w tym zakresie.

3. Pielęgniarka i położna, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo wystawiać skierowanie na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej.

4. Obowiązek ukończeniakursuspecjalistycznego, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie dotyczy pielęgniarek i położnych, które w ramach kształcenia w szkołach pielęgniarskich i w szkołach położnych nabyły wiedzę objętą takim kursem.

5. Minister właściwy do spraw zdrowia po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej określi, w drodze rozporządzenia:

1) wykaz:

a) obejmujący określenie substancji czynnych zawartych w lekach,

b) obejmujący określenie składu, zastosowania lub sposobu przygotowania środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,

c) wyrobów medycznych

- o których mowa w ust. 1,

2) sposób i tryb wystawiania recept, o których mowa w ust. 1 i 2,

3) wzór recepty, o której mowa w ust. 1 i 2,

4) sposób zaopatrywania w druki recept, o których mowa w ust. 1 i 2, i sposób ich przechowywania,

5) sposób realizacji recept, o których mowa w ust.1 i 2, oraz kontroli ich wystawiania i realizacji

- biorąc pod uwagę niezbędne kwalifikacje oraz wymagany zakres umiejętności i obowiązków.”.

Art. 2. W ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.^[3])) w art. 23a ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2)    wydawane z przepisu lekarza albo pielęgniarki, położnej na podstawie art. 15a ust. 1 i 2ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.^[4])) - Rp;”.

Art. 3.W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.^[5])) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 32 otrzymuje brzmienie:

„Art. 32. Świadczeniobiorca ma prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, wykonywanych na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub pielęgniarki i położnej ubezpieczenia zdrowotnego wydanego na podstawie art. 15a ust. 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.^[6])).”;

2) art. 40 otrzymuje brzmienie:

„Art. 40 Zaopatrzenie w wyroby medyczne przysługuje świadczeniobiorcom na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub pielęgniarkiubezpieczenia zdrowotnego lub położnejubezpieczenia zdrowotnego posiadających tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa lub magistra położnictwa,
o których mowa w art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.^[7])), na zasadach określonych w ustawie o refundacji. Kontynuacja zabezpieczenia w wyroby medyczne przysługuje świadczeniobiorcom także na zlecenie pielęgniarki lub położnej ubezpieczenia zdrowotnego.”;

2) w art. 44 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:

„2. Osobom, o których mowa w ust. 1 i 1a, receptę może wystawić osoba uprawniona w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji.

3. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie.”;

3) w art. 45 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:

„2. Osobom, o których mowa w ust. 1 i 1a, receptę może wystawić osoba uprawniona w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji.

3. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie.”;

4) w art. 46:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Osobom, o których mowa w ust. 1 i 1a, receptę może wystawić osoba uprawniona w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji.”,

b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie.”;

5) w art. 188 w ust. 4 pkt 19 i 20 otrzymują brzmienie:

„19) dane dotyczące lekarza, felczera, pielęgniarki lub położnej wystawiających receptę na refundowane leki lub środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo zaopatrzenie na wyroby medyczne;

20)   dane dotyczące świadczeniodawcy zatrudniającego lekarza, felczera, pielęgniarkę lub położną, o którym mowa w pkt 19;”.

Art. 4.Wustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122,
 poz. 696, z późn. zm.^[8])) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2 w pkt 14 po lit. c dodaje się lit. d-f w brzmieniu:

„d)   pielęgniarka i położna ubezpieczenia zdrowotnego, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o których mowa w art. 15a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r.
o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.^[9])),

e)     pielęgniarka i położna, o których mowa w art. 15a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, z którymi Fundusz zawarł umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych,

f)      pielęgniarka, położna, o których mowa w art. 15a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, posiadające prawo wykonywania zawodu, które zaprzestały wykonywania zawodu, a z którymi Fundusz zawarł umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych dla wystawiającego, jego małżonka, wstępnych i zstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa;”;

2) w art. 48:

a)     w ust. 2 zdanie 1 otrzymuje brzmienie:

„Umowa upoważniająca osoby wykonujące zawód medyczny, o których mowa
w art. 2 pkt 14 lit. b-f, do wystawiania recept refundowanych zawierana jest na czas nieokreślony.”,

b)     w ust. 4 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

„Umowę zawiera dyrektor oddziału wojewódzkiego Funduszu właściwy
ze względu na miejsce udzielania świadczeń zdrowotnych przez lekarza, lekarza dentystę, felczera, starszego felczera, pielęgniarkę, położną.”.

Art. 5. Pielęgniarki i położne mogą korzystać z uprawnień wynikających z przepisów zmienionych niniejszą ustawą od dnia 1 stycznia 2016 r.

Art. 6. Ustawa wchodzi  w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.

UZASADNIENIE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw wprowadza zmiany do następujących aktów prawnych:

1)      ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 174, poz. 1039, z późn. zm.),

2)      ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z późn. zm.),

3)      ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.),

4)      ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych(Dz. U. Nr 122, poz. 696,
z późn. zm.).

Projektowane zmiany wprowadzają nowy artykuł art. 15a do ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. 
o zawodach pielęgniarki i położnej, który nadaje nowe uprawnienia zawodowe pielęgniarkom
i położnym.

Pielęgniarki i położne z tytułem zawodowym magistra pielęgniarstwa lub magistra położnictwa będą uprawnione do samodzielnego ordynowania leków i wystawiania recept na określone leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz do samodzielnego ordynowania wyrobów medycznych i wystawiania zleceń.

Natomiast pielęgniarki z tytułem zawodowym licencjata pielęgniarstwa lub licencjata położnictwa będą mogły na zlecenie lekarza, wystawiać recepty na określone leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego jako kontynuację leczenia.

Rozszerzenie uprawnień będzie dotyczyło tylko pielęgniarek i położnych posiadających wyższe wykształcenie, które będą miały możliwość uzupełnić niezbędną wiedzę
i umiejętności w zakresie ordynacji leków, tj.:

1)      w ramach kształcenia na studiach pierwszego i drugiego stopnia - kierunek pielęgniarstwo i położnictwo, lub

2)      w ramach kształcenia podyplomowego dla aktywnych zawodowo pielęgniarek
i położnych z wyższym wykształceniem na poziomie kursu specjalistycznego.

W ramach kształcenia zawodowego studenci na kierunku pielęgniarstwo i położnictwo będą mogli uzupełnić swoje kwalifikacje w zakresie ordynacji leków oraz wypisywania leków na receptę, jako kontynuacja zlecenia lekarza. W związku z powyższym, konieczna jest nowelizacja rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 roku w sprawie standardów kształcenia dla kierunków studiów: lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, farmacji, pielęgniarstwa i położnictwa (Dz. U. poz. 631).W rozporządzeniu tym, należy rozszerzyć szczegółowe efekty kształcenia w zakresie wiedzy i umiejętności
w ramach farmakologii oraz w zakresie doboru stosowanych metod diagnostycznych
w poszczególnych stanach klinicznych.

Natomiast osoby wykonujące zawód pielęgniarki i położnej będą mogły uzupełnić swoją wiedzę w tym zakresie, w ramach kształcenia podyplomowego realizowanego w formie kursu specjalistycznego. Kurs ten będzie miał na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną wiedzy i umiejętności do wykonywania określonych czynności zawodowych,
w szczególności przy udzielaniu świadczeń diagnostycznych.

Przepis art. 15a ust. 3 powyższej ustawy nadaje pielęgniarce i położnej z wyższym wykształceniem uprawnienie do wystawiania skierowań na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej.Dodatkowo art. 15a w ust. 5powyższej ustawy stanowi delegację ustawową do wydania rozporządzenia przez Ministra Zdrowia, które będzie regulowało:

1)      wykaz:

a) obejmujący określenie substancji czynnych zawartych w lekach,

b) obejmujący określenie składu, zastosowania lub sposobu przygotowania środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,

c) wyrobów medycznych

- o których mowa w ust. 1,

2) sposób i tryb wystawiania recept, o których mowa w ust. 1 i 2,

3) wzór recepty, o której mowa w ust. 1 i 2,

4) sposób zaopatrywania w druki recept, o których mowa w ust. 1 i 2, i sposób ich przechowywania,

5) sposób realizacji recept, o których mowa w ust.1 i 2, oraz kontroli ich wystawiania i realizacji

- biorąc pod uwagę niezbędne kwalifikacje oraz wymagany zakres umiejętności i obowiązków.”.

Sformułowanie „skład, zastosowanie lub sposób przygotowania środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego”  jest zgodne z przepisami ustawyz dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.Ponadto w obecnym stanie prawnym, na podstawie przepisów rozporządzenia z dnia 6 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. poz. 1565) pielęgniarki i położne ubezpieczenia zdrowotnego mogą zlecać w ramach kontynuacji (pierwsze zlecenie wystawia lekarz), wybrane środki pomocnicze, niezbędne do wykonywania zabiegów pielęgniarskich i pielęgnacji pacjenta.

Projektowane ustawa w art. 23a ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutycznerozszerzają kategorię dostępności produktu leczniczego dopuszczonego do obrotu „wydawanego z przepisu lekarza – Rp” o pielęgniarkę lub położną.

Projektowane zmiany w art. 32ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznychwłączają pielęgniarkę i położną ubezpieczenia zdrowotnego do osób uprawnionych do wystawiania skierowań na badania diagnostyczne, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej.Ponadto rozszerzono wykaz osób uprawionych do wydawania zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne o pielęgniarkę ubezpieczenia zdrowotnego lub położną ubezpieczenia zdrowotnego.

Przyznano również pielęgniarce i położnej ubezpieczenia zdrowotnej uprawnienie do wystawiania recept osobom uprawnionym, o których mowa w art. 66 ust. 1  pkt 2, art. 44 ust. 1a, art. 45 ust. 1 oraz art. 46 ust. 1 powyższej ustawy. Ponadto, w art. 188 tej ustawy dodano pielęgniarkę i położną do grupy podmiotów, których  dane osobowe będzie mógł przetwarzać Fundusz.

Wustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznychrozszerzono katalog osób uprawnionych do wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne o:

1)        pielęgniarkę ubezpieczenia zdrowotnegoi położną ubezpieczenia zdrowotnego,

2)        pielęgniarkę i położną, z którymi Fundusz zawarł umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych,

3)        pielęgniarkę i położną posiadające prawo wykonywania zawodu, które zaprzestały wykonywania zawodu, a z którymi Fundusz zawarł umowę upoważniającą
do wystawiania recept refundowanych dla wystawiającego, jego małżonka, wstępnych
i zstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa.

Istotą proponowanych zmian jest powierzenie pielęgniarkom i położnym ubezpieczenia zdrowotnego szerszych niż dotychczas uprawnień związanych z możliwością zlecania określonego pakietu badań diagnostycznych, zlecania określonych leków w kontynuacji schorzeń przewlekłych, jak też samodzielnego zlecania wybranej grupy leków przez pielęgniarki i położne posiadające tytuł magistra.

Powyższe zmiany uzasadnia liczba pielęgniarek (powyżej 90 tys. pielęgniarek) i położnych
(13 tys. położnych) posiadających wyższe wykształcenie zawodowe na poziomie studiów pierwszego stopnia oraz powyżej 16 tys. pielęgniarek i 3 tys. położnych posiadających wykształcenie na poziomie studiów drugiego stopnia. Łącznie pielęgniarki i położne posiadające tytuł licencjata pielęgniarstwa i położnictwa oraz tytuł magistra pielęgniarstwa
i magistra położnictwa to połowa zarejestrowanych aktywnych zawodowo pielęgniarek
i położnych w systemie ochrony zdrowia.

Projektowana ustawa ma przede wszystkim  na celu poprawę dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej.

Ponadto, projektowane zmiany wpłyną na efektywne wykorzystanie czasu pracy członków zespołu terapeutycznego, wykorzystanie umiejętności, wiedzy, doświadczenia i poziomu wykształcenia zawodowego pielęgniarek i położnych, zmniejszenie obciążenia pracą części personelu medycznego.

Jednocześnie projektowane zmiany przyczynią się do poprawy statusu zawodowego pielęgniarek i położnych potwierdzonego uzyskaniem szerszych uprawnień i kompetencji zawodowych, jako potwierdzenie poziomu wykształcenia, zdobytej wiedzy i doświadczenia zawodowego.

Pielęgniarki i położne mogą korzystać z uprawnień wynikających z przepisów zmienionych niniejszą ustawą od dnia 1 stycznia 2016 r.

Ustawa wchodzi  w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.

Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Projektowana ustawa nie zawiera przepisów technicznych, w związku z tym nie podlega notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia
2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (D. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).

Projekt ustawy nie podlega również obowiązkowi przedstawienia właściwym instytucjom lub organom Unii Europejskiej stosowanie do § 39 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. poz. 979).